Jacques Le Goff przedstawia średniowiecze, jakiego nie znamy. Świat odległy, a zarazem bliski. Cywilizacja naznaczona wpływami Kościoła chrześcijańskiego, obarczona barbarzyńskimi praktykami, a jednak nowatorska - wtedy bowiem, nie czekając na odrodzenie, wykluły się zalążki humanizmu.