„Nie jest to monografia o Rousseau, w tym sensie, że nie relacjonujemy ani jego biografii, ani nie analizujemy całokształtu jego twórczości w jej historycznych kolejach, ani – tym bardziej – nie omawiamy literatury przedmiotu. Usiłowaliśmy dokonać tematyzacji dzieła Jana Jakuba, uchwycić jedność zawartego w tym dziele światopoglądu, nie jako systemu tez i rozwiązań, lecz jako struktury napięć i problemów. Nie jest to również książka tylko o światopoglądzie Rousseau. [...] Trzeba było mianowicie, ryzykując prowizoryczność i schematyzm, podjąć próbę odtworzenia ogólniejszych problemów Oświecenia jako formacji intelektualnej i zarysowania jej dynamiki. [...] Trzeba było wreszcie przynajmniej zasygnalizować konieczność spojrzenia na dzieło Jana Jakuba w sposób swoiście retrospektywny – przez pryzmat rozmaitych russoizmów, które z niego czerpały inspiracje”.
(z przedmowy)