Dziś, 6 września, przyjechał z Łodzi Rumkowski [...]. Opowiadał cuda o getcie. Jest tam państwo żydowskie [...] - napisał z ironią Emanuel Ringelblum po wizycie Przełożonego Starszeństwa Żydów w Łodzi Chaima Mordechaja Rumkowskiego w getcie warszawskim.

Państwo, o którym pisał zamordowany w 1944 r. historyk, było tworem jedynym w swoim rodzaju. Sam Rumkowski wielokrotnie uciekał się do tej analogii.

Moje getto to małe państewko ze wszystkimi tego zaletami i wadami - mówił do przedstawicieli ziomkostwa łodzian podczas jednej z wizyt w getcie warszawskim.

Na 4 km2 powierzchni, gdzie na rozkaz okupacyjnych władz niemieckich stłoczono na początku 1940 r. ponad 160 tys. Żydów z Łodzi i okolicznych miejscowości, powstał organizm, który dysponował niezwykle rozbudowanym aparatem administracyjnym.

Autor książki postawił sobie za zadanie opisanie jego struktur i funkcji