Pełna humoru i ciepła, barwna opowieść o dorastaniu w sielskim, beztroskim i europejskim Lwowie jest preludium do tragicznych wydarzeń wojennych. Dwaj następujący po sobie okupanci - Sowieci i Niemcy okradają kilkuletniego Ludwika z dzieciństwa, a jego rodzinę z dobytku i bliskich. Zmuszają do ucieczki i tułaczki, których kres stanowi Kraków końca wojny. Dla 14-letniego bohatera dopiero wtedy rozpoczyna się walka. W nowym gimnazjum toczy boje o akceptację uczniów i nauczycieli, zmaga się z rodzącymi się uczuciami wobec dziewcząt, podziwem dla starszych kolegów i odrazą wobec konstytuującej się kłamliwej władzy ludowej. Sprawdzianowi z dojrzałości zostaje poddany zanim przystąpi do tytułowej Małej matury, egzaminu kończącego gimnazjum. Tak obrazowo opowiedziana historia mogła wyjść tylko spod ręki wybitnego reżysera, bo książka jest fabularyzowaną autobiografią, opowiadającą losy autora od jego narodzin w przedwojennym Lwowie, do ukończenia gimnazjum w Krakowie w 1947 roku. Emocje budowane amplitudami tragizmu i komizmu przetykane są opisami zapomnianych miejsc, czynności i przedmiotów. Zachwyca wierność odwzorowania najdrobniejszych detali i bogactwo języków przedwojennego wielokulturowego Lwowa. Tak dla dzisiejszych, jak i ówczesnych maturzystów powinna to być lektura obowiązkowa.

Na podstawie ostatniej części książki Janusz Majewski nakręcił film MAŁA MATURA 1947. Muzykę skomponował Tomasz Stańko, a udział wzięli znakomici polscy aktorzy m.in. Marek Kondrat, Wiktor Zborowski, Sonia Bohosiewicz, Artur Żmijewski, Marian Opania, Antoni Królikowski, Dorota Segda i w roli Ludwika - po raz pierwszy na ekranie Adam Wróblewski. Film zdobył Nagrodę Specjalną na XXXV Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni.