Monumentalne dzieło stanowi odzwierciedlenie sytuacji człowieka późnego średniowiecza, czasów wielkich konfliktów - między cesarstwem a papiestwem, mieszczaństwem a szlachtą, a także upadku obyczajów, wiary, Kościoła. Dzieło Dantego, przedstawiające alegoryczną wędrówkę poety po zaświatach, poprzez Piekło, Czyściec aż do Raju, stanowi próbę ukazania zagubionemu "w ciemnym lesie" świata człowiekowi prawdziwej drogi do zbawienia. Jego wędrówka w poemacie jest wędrówką ku Bogu, a najwyższą formą poznania Stwórcy staje się "miłość, co słońce i gwiazdy porusza": ta łącząca człowieka z drugim człowiekiem, a także ta, będąca pierwszą przyczyną życia, istotą Boga.